25 Mart 2014 Salı

Sayılar ( 100 ve sonrası )

100 : hundert (hundert)

100 Almanca'da "hundert" demektir.200-300-400 vs sayıları ise "hundert" kelimesinin önüne 2-3-4 vs. sayıları yazmakla oluşur.
örneğin:

200 : zwei hundert (svay hundert) (iki - yüz)
300 : drei hundert (dray hundert) (üç - yüz)
400 : vier hundert (fi:ır hundert) (dört - yüz)
500 : fünf hundert (fünf hundert) (beş - yüz)
600 : sechs hundert (zeks hundert) (altı - yüz)
700 : sieben hundert (zi:bın hundert) (yedi - yüz)
800 : acht hundert (aht hundert) (sekiz - yüz)
900 : neun hundert (noyn hundert) (dokuz - yüz)

Fakat, örneğin 115 veya 268 veya bu şekilde herhangi bir yüzlü sayı yazılmak istenirse, bu defa önce yüzlü sayı daha sonra birler ve onlar basamağını yazarız.
Örnekler:
100 : hundert
101 : hundert eins
102 : hundert zwei
103 : hundert drei
104 : hundert vier
105 : hundert fünf
.
.
.
.
110 : hundert zehn (yüz ve on)
111 : hundert elf (yüz ve onbir)
112 : hundert zwölf (yüz ve oniki)
113 : hundert dreizehn (yüz ve onüç)
114 : hundert vierzehn (yüz ve ondört)
.
.
.
120 : hundert zwanzig (yüz ve yirmi)
121 : hundert ein und zwanzig (yüz ve yirmibir)
122 : hundert zwei und zwanzig (yüz ve yirmiiki)
150 : hundert füfzig (yüz ve elli)
201 : zwei hundert eins (iki yüz ve bir)
210 : zwei hundert zehn (iki yüz ve on)
225 : zwei hundert fünf und zwanzig (iki yüz ve yirmibeş)
350 : drei hundert fünfzig (üç yüz ve elli)
598 : fünf hundert acht und neunzig (beş yüz ve doksansekiz)
666 : sechs hundert sechs und sechzig (altı yüz ve atmışaltı)
999 : neun hundert neun und neunzig (dokuz yüz ve doksandokuz) 


1000 : tausend (tauzınd)

Binli sayılar da aynı şekilde yüzlü sayılar gibi yapılır.

2000 : zwei tausend
3000 : drei tausend
4000 : vier tausend
5000 : fünf tausend
6000 : sechs tausend
7000 : sieben tausend
8000 : acht tausend
9000 : neun tausend
10000 : zehn tausend

Burada onbin,oniki bin,onüç bin,ondört bin.......
sayılarını ifade ederken gördüğünüz gibi işin içine iki basamaklı sayılar ve bin sayısı girdi.Burada da önce iki basamaklı sayımızı ve sonra bin sözcüğünü getirerek sayımızı elde ediyoruz.

11000 : elf tausend
12000 : zwölf tausend
13000 : dreizehn tausend
14000 : vierzehn tausend
15000 : fünfzehn tausend
16000 : sechzehn tausend
17000 : siebzehn tausend
18000 : achtzehn tausend
19000 : neunzehn tausend
20000 : zwanzig tausend

Şimdi çeşitli örneklerle devam edelim:

21000 : ein und zwanzig tausend (yirmibir-bin)
22000 : zwei und zwanzig tausend (yirmiiki-bin)
23000 : drei und zwanzig tausend (yirmiüç-bin)
30000 : dreißig tausend (otuz-bin)
35000 : fünf und dreißig tausend (otuzbeş-bin)
40000 : vierzig tausend (kırk-bin)
50000 : fünfzig tausend (elli-bin)
58000 : acht und fünfzig tausend (ellisekiz-bin)
60000 : sechzig tausend (atmış-bin)
90000 : neunzig tausend (doksan-bin)
100000 : hundert tausend (yüz-bin)

Yüzbinli ifadelerde de sistem aynı.
110000 : hundert zehn tausend (yüzon-bin)
120000 : hundert zwanzig tausend (yüzyirmi ve bin)
200000 : zwei hundert tausend (ikiyüz ve bin)
250000 : zwei hundert fünfzig tausend (ikiyüzelli ve bin)
500000 : fünf hundert tausend (beşyüz ve bin)
900000 : neun hundert tausend (dokuzyüz ve bin) 


Buraya kadar öğrendiklerimizi şöyle bir toparlayacak olursak şöyle bir genellemeyle diyebiliriz ki; 
İki basamaklı sayılar yazılırken önce birinci basamağı sonra ikinci basamağı aralarına und sözcüğü getirilerek yazılıyordu. 
Üç basamaklılarda ise örneğin yüz beş (105) sayısı önce yüz sonra beş sayısı getirilerek yazılır.
Yüz yirmi (120) sayısı ise önce yüz ve sonra yirmi sayıları yazılarak oluşturulur.

Binli sayılarda da örneğin üç bin (3000) sayısı önce üç ve sonra bin yazılarak oluşturulur.
Bin üç sayısı (1003) ise önce bin sonra üç yazılarak oluşturulur.
3456 (üç bin dört yüz elli altı) sayısı ise önce üçbin sonra, dört yüz ve sonra da elli altı yazılarak oluşturulur. 
Daha büyük sayılar da aynı şekilde önce büyük basamaktan başlanarak yazılırlar. 


NOT: hundert sözcüğü (yüz), "ein hundert" olarak da kullanılabilir. 
İkisine de rastlayabilirsiniz. 

ÖRNEKLER:

8: acht

9: neun

18: achtzehn

19 : neunzehn

20 : zwanzig

38 : acht und dreißig

39 : neun und dreißig

99 : neun und neunzig

100 : hundert (veya ein hundert)

108 : hundert acht

110 : hundert zehn

200 : zwei hundert

220 : zwei hundert zwanzig

225 : zwei hundert fünf und zwanzig

255 : zwei hundert fünf und fünfzig

987 : neun hundert sieben und achtzig

999 : neun hundert neun und neunzig

1000 : tausend (veya ein tausend)

1005 : tausend fünf

5000 : fünf tausend

1008 : tausend acht

8000 : acht tausend

1100 : tausend hundert (veya ein tausend ein hundert)

1111 : tausend hundert elf (veya: ein tausend ein hundert elf)

1115 : tausend hundert fünfzehn

1120 : tausend hundert zwanzig

1234 : tausend zwei hundert vier und dreißig

4321 : vier tausend drei hundert ein und zwanzig

9516 : neun tausend fünf hundert sechzehn

10000 : zehn tausend

10001 : zehn tausend eins

10005 : zehn tausend fünf

50000 : fünfzig tausend

50005 : fünfzig tausend fünf

50055 : fünfzig tausend fünf und fünfzig

50123 : fünfzig tausend hundert drei und zwanzig

50498 : fünfzig tausend vier hundert acht und neunzig

54321 : vier und fünfzig tausend drei hundert ein und zwanzig

12345 : zwölf tausend drei hundert fünf und vierzig

98765 : acht und neunzig tausend sieben hundert fünf und sechzig

100000 : hundert tausend (veya ein hundert tausend)

100004 : hundert tausend vier

400000 : vier hundert tausend

400400 : vier hundert tausend vier hundert

404000 : vier hundert vier tausend

440000 : vier hundert vierzig tausend

444444 : vier hundert vier und vierzig tausend vier hundert vier und vierzig

123456 : hundert drei und zwanzig tausend vier hundert sechs und fünfzig

987654 : neun hundert sieben und achtzig tausend sechs hundert vier und fünfzig

742683 : sieben hundert zwei und vierzig tausend sechs hundert drei und achtzig

999999 : neun hundert neun und neunzig tausend neun hundert neun und neunzig 

12 Mart 2014 Çarşamba

Almancada isimin halleri, Nominativ, Akkusativ, Dativ ve Genitiv



     Almancada isimin halleri, Nominativ, Akkusativ, Dativ ve Genitiv konularını  tek bir tabloda görelim ve soru cümlelerini inceleyelim.
..
Almanca’da ismin   4 hali bulunur. -den hali von ve aus edatları ile yapıldığı gibi bu edatlar isimlerin önünde bulunur. Almanca’da ismin halleri ismin sonlarına getirilecek eklerle ve ses uyumu kurallarına göre yapılmaz. Bazı hallerde isim sonuna ( e )( es ). gibi takılar alsada bu takılar ismin 4 halinde büyük bir ağırlık teşkil etmezler.



Bir çoğu Almanca’da ismin halleri konusunun çok zor olduğunu söyler. Aslında bu konu Artikellerin sayesinde çok daha kolaydır. Bunun için yapılacak ilk iş der, die, das Artikeli alan isimlerin önce Artikel olarak ismin dört halindeki uğramış oldukları değişimi bilmek gerekir.



1.Nominativ – yalın hali

2.Genetiv –in hali

3.Dativ –e  hali

4.Akkusativ –i hali



İsmin tekil halinde artikeller nasıl bir değişir ? Öğrenmemizin daha kolay olmasi ve ileride konuyudaha iyi anlayabilmek için bunları sıra ile ezberleyiniz.



DER

DER – Nomativ – yalın hali

DES – Genetiv – in hali

DEM – Dativ – e hali

DEN – Akkusativ – i hali



DIE

DIE – Nominativ – yalın hali

DER – Genetiv – in hali

DER – Dativ – e hali

DIE – Akkusativ – i hali



DAS

DAS – Nominativ – yalın hali

DES – Genetiv – in hali

DEM – Dativ – e hali

DAS – Akkusativ – i hali



Konuya tekrar değinirsek, Almanca’da ismin dört hali yapılırken, iki türlü değişim olduğunu görüyoruz :



1.Artikelde yapılan değişim

2.İsmin kendisinde yapılan değişim.



Bu adı geçen değişim ismin bazı hallerde sonuna almış olduğu eklerdir.

Sahis zamirlerinin durumuna bakalim.

Nominativ
(Yalin H.)
TürkceAkkusativ
(-i hali)
TürkceDativ
(-e Hali)

ichBenmichBenimirBana
duSendichSenidirSana
er, sie, esOihn,sie,esOnuihm,ihr,ihmOna
wirBizunsBiziunsBize
ihrSizeuchSizieuchSize
sie/SieOnlarsie/SieOnlariihnen/IhnenOnlara





I.Nominativ, (yalin durum )
( Wer - Was ? ) Kim - Ne? sorularina cevap verir.

II.Akkusativ ( -i hali) , Belirtme durumu
(Wen - Was ?) Kimi - Neyi?  sorularina cevap verir.

II.Dativ ( -e hali) , Belirtme durumu
(Wo - Wem ?) Nerede? Kime? sorularina cevap verir.

Artikeller şu şekilde degişiklik gösterirler:




derdiedas
NominativWer,Was?derdiedas
eineineein
Olumsuzluk durumukeinkeinekein




AkkusativWen,Wohin?dendiedas


eineneineein
Olumsuzluk durumukeinenkeinekein




DativWo, Wem?demderdem
einemeinereinem
Olumsuzluk durumukeinemkeinerkeinem

- ich muss dich Finden / Ben seni bulmak zorundayım.(Akkusativ)

- ich kann ihn nicht vergessen / Ben onu unutamam (Akkusativ)

- Sie muss mich anrufen / O beni aramak zorunda.(Akkusativ)

- ich kann sie nich hören /Onu duyamıyorum (Akkusativ)

- Murat kann mit mir gehen / Murat benimle gidebilir. (Dativ)

isimin hallerinde, Nominativ, Akkusativ, Dativ ve Genitiv durumlarını gördük. bu durumlarda der, die, das artikellerinin durumunu ve fiilin aldığı ekleri içeren tablo.


Durumder (erkek)die (disi)das (nötr)çoğul
Nominativ
(yalin)
alter Mann
yasli adam
frische Banane
taze Muz
rotes Buch
kirmizi Kitap
-e
Akkusativ
(-i hali)
alten Mann
yasli adamin
frische Banane
taze Muzu
rotes Buch
kirmizi Kitabi
-e
Dativ
(-e hali)
altem Mann
yasli adama
frischer Banan
taze Muza
rotem Buch
kirmizi Kitaba
-en
Genitiv
(-in hali)
alten Mannes
yasli adamin
frischer Banane
taze Muzun
roten Buches
kirmizi Kitabin
-er


vierfüssiger Stuhl / dört ayaklı sandalye

zweibettiges Zimmer / iki yataklı oda

Deutschland hat breite und schöne Strasse. / Almanyanin genis ve güzel caddeleri var.

Artikellere Göre: Nominativ, Genitiv, Dativ, Akkusativ


11 Mart 2014 Salı

Basit Cümle Kurulumu



Bir özne ve bir yüklemden oluşan cümleleri basit cümle olarak değerlendiriyoruz.
Örneğin;
Ben gidiyorum.
Siz gülüyorsunuz.
Onlar okuyacaklar.
Cümleleri oldukça basit cümle yapılarıdır.Eğer dikkat edilirse yukarıdaki üç cümlede de özne-yüklem uyumluluğu gözlenir.


Doğru ve anlamlı cümlelerde özne-yüklem uyumluluğu şarttır.
Eğer bir cümlede özne ile yüklem uyumlu değilse, o cümle bozuk ve anlamsız olur.
Örnekleri inceleyelim;
Ben gidecekler.
O okuyorsunuz.
Siz geldi.

Cümleleri bozuk cümlelerdir.Çünkü bu cümlelerde fiiller özneye göre çekimlenmemiş ve ortaya özne-yüklem uyuşmazlığı çıkmıştır.

Örneğin, bozuk olan "Ben gidecekler" cümlesi özneye göre, "Ben gideceğim" yada yükleme göre, "Onlar gidecekler" şeklinde düzenlenmelidir.
Peki, madem ki bir cümlede özne ile yüklem her zaman uyumlu olmak zorundadır, o halde biz cümlenin sadece yüklemine bakarak da cümlenin öznesi hakkında bir fikir edinebiliriz. İsterseniz aşağıya bir kaç örnek yazalım.

Geliyorum.
Yazdınız.
Yazacaklar.
Geleceksin.

Yukarıdaki birkaç cümleyi ele alalım.
"Geliyorum" cümlesinde işi yapan şahıs (özne) kolayca anlaşılacağı gibi birinci tekil şahıs olan "ben" dir.
"Yazdınız" cümlesinin öznesi ise, anlaşılacağı gibi "siz" dir.
"Yazacaklar" cümlesinin öznesi ise "onlar" dır.
"Geleceksin" cümlesinin öznesi ise "sen" dir.
Elbette biz cümlenin yüklemine bakarak, o cümlenin öznesini de bilebiliyoruz.
Peki, fiiller bize sadece cümlenin öznesi hakkında mı bilgi verir?
Elbette hayır.
Fiiller aynı zamanda bize cümlenin öznesi, işin yapıldığı zaman, cümlenin çatısı ve kipi hakkında da bilgiler verir. Fiiller cümlenin yüklemini meydana getirirler ve fiillerin çekimlenmemiş hallerine fiilin mastar hali denir.
Türkçe'de fiillerin mastar eki -mek yada -mak olmaktadır.
Almanca'da ise bu mastar eki -en bazen de -n olmaktadır.
Şimdi durumu daha iyi kavramak için iki dilde de fiilleri karşılaştıralım.

spielen fiilinin Türkçe karşılığı oynamak fiilidir.Her iki fiil de mastar halindedir.

spiel - en
oyna - mak

Görüldüğü gibi yukarıdaki fiillere göre Almanca'da mastar eki en, Türkçe'de ise mak'tır.

Bir fiilin mastar eki atılırsa geriye kalan sözcük fiilin kökü olarak kabul edilir. Fiile şahıs yada zaman ekleri getirilirken fiilin mastar eki atılır ve geriye kalan fiilin köküne şahıs, zaman vs ekleri getirilir. Bunu bir örnekle açıklayalım.

Okumak fiilinin mastar ekini atıyoruz ve elimizde "oku" kelimesi kalıyor. Bu kelimeye şimdi bir şahıs ve bir de zaman eki getirelim. Örneğin 1. tekil şahıs eki ve şimdiki zaman eki getirelim.

oku - yor - um

Şimdi bu fiile getirdiğimiz ekleri açıklayalım.
oku : fiilin kökü
yor : şimdili zaman eki
um : 1. tekil şahıs eki (ben)

Şimdi bir kaç çekim daha yapalım:

OKU - YOR - SUN
OKU - DU - N
OKU - YOR - UZ
OKU - DU - K
Şimdi burada bir noktaya dikkat edelim.Örneğin okuyoruz ve okuduk fiillerini ele alalım.
Her ikisi de 1. çoğul şahıs olmasına rağmen acaba neden farklı şahıs ekleri almışlardır?
Bu durum gramer yapısıyla ilgilidir ve kulanılan zamanların farklı olmasından ileri gelmektedir.Almanca'da da fiiller farklı zaman ve şahıslara göre farklı ekler alırlar.
Aynen dilimizde olduğu gibi Almanca'da da fiilin mastar eki kaldırılır ve fiilin köküne ekler getirilir.

Şimdi Almanca bir fiili çekimleyelim:

Lernen : Öğrenmek
Fiilin mastar ekini atıyoruz ve geriye lern kelimesi kalıyor.
Şimdi bu lern kelimesine bir şahıs ve zaman eki getirelim.Örneğin 1. tekil şahıs ve şimdiki zaman eklerini getirelim.

Lern - e : Öğren - iyor - um
Görüldüğü gibi sadece -e eki fiile hem şimdiki zaman hem de 1. tekil şahıs anlamlarını vermiştir.

Lern - t : Öğren - iyor - sunuz

Lern - te : Öğren - di - m

Yukarıda bir kaç fiilin çekimini verdik.İleride zamanlara göre fiillere getirilen ekleri iyice öğreneceğiz.

Şimdi bir noktaya daha dikkatinizi çekelim.
Görüldüğü gibi fiillerin mastar eklerini kaldırdık ve geriye kalan fiilin köküne ekler getirerek fiili çekimledik. Fakat Almanca'da fiillerin çok büyük bir bölümünü bu şekilde çekimlenmesine karşın, bu kurala uymayan 200 kadar düzensiz fiil de mevcuttur.
Eğer bir fiilin kökü, fiil çekimlenirken değişmiyorsa o halde bu fiil Düzenli Fiildir denir.
Fakat fiilin kökü çekimlenirken değişiyorsa bu fiil Düzensiz Fiildir denir.
Düzenli fiillere bazen Zayıf fiiller, düzensiz fiillere de bazı yerlerde Kuvvetli fiiller denir.
Peki biz nereden bileceğiz fiilin kökünün değişip değişmeyeceğini?
Bu soruyu cevaplayabilmeniz için bütün düzensiz fiileri ezberlemeniz gerekir.
Bu aşamada sadece günlük hayatta en çok kullanılanları ezberleyerek işe başlayabilirsiniz.
Fakat şunu özellikle belirtelim ki, bu fiileri ve çekimlerini ezberlemekten başka bir çaremiz yok!

YARDIMCI FİİL NEDİR?

Almanca'da yardımcı fiil kavramı vardır. Yardımcı fiillerin cümle içerisinde çeşitli görevleri vardır. Esasen Almanca'da 3 tane yardımcı fiil vardır. Bunlar sein - haben - werden yardımcı fiilleridir. Bu yardımcı fiillerin Türkçe karşılıkları yoktur ve yardımcı fiiller cümlede tek başlarına kullanılamazlar. Mutlaka cümlede normal bir fiille kullanılmalıdırlar ki asıl fiilin zamanını yada anlamını değiştirebilsinler.
Yukarıdaki yardımcı fiiller aynı zamanda normal bir fiil olarak da kullanılabilirler.
Normal bir fiil olarak kullanılırlarsa o zaman bir anlamları olur ve tek başlarına kullanılabilirler.

Selamlaşma




Hallo - Merhaba
Guten tag - İyi günler
Guten morgen - Günaydın
Guten abend - İyi akşamlar
Gute Nacht - İyi geceler

Wie geht's? - Ne haber, nasıl gidiyor?
Wie geht es dir? - Nasılsın?
Wie geht es Ihnen? - Nasılsınız?


Danke - Teşekkürler
Bitte - Lütfen
Bis bald - Görüşmek Üzere
Bis morgen - yarın görüşmek üzere
Auf wiedersehen - Güle güle

Basit bir diyalog:
Andrea: Guten Tag! Wie geht es dir?
(İyi günler, nasılsınız ?)
Markus: Guten Tag!  Es geht mir gut, danke. Und dir?
(İyi günler, ben gayet iyiyim, teşekkürler. Ya siz?)
Andrea: Es geht mir gut. Wie heißt du?
(Ben de iyiyim. İsminiz nedir?)
Markus: Ich heiße Markus. Wie heißt du?
(İsmim Markus. Sizin isminiz nedir?)
Andrea: Ich heiße Andrea. Freut mich dich kennenzulernen.
(Benim adım Andrea.Tanıştığıma memnun oldum.)
Markus: Freut mich auch dich kennenzulernen.
(Ben de tanıştığıma memnun oldum.)